นาย พิศาล อัครเศรณี (เปี๊ยก) (21 มิถุนายน พ.ศ. 2488 - 4 ธันวาคม พ.ศ. 2561) เป็นผู้กำกับ นักแสดง โฆษก มีผลงานภาพยนตร์ไทยสร้างชื่ออย่าง “เพลงสุดท้าย” เป็นผู้ที่ได้รับฉายาว่า "พระเอกซาดิสต์" หรือ "ผู้กำกับซาดิสต์" เนื่องจากมักได้รับบทหรือกำกับละครหรือภาพยนตร์ที่พระเอกมักจะทำร้ายนางเอกด้วยการตบตี แต่ลงท้ายด้วยการจูบหรือแสดงความรัก ทำให้นางเอกใจอ่อนทุกที
พิศาล อัครเศรณี หรือชื่อเดิม เจริญพาสน์ เกิดเมื่อวันที่ 21 มิถุนายน พ.ศ. 2488 มารดาชื่อเชอรี่ อัครเศรณี ส่วนบิดามีเชื้อสายมอญ พิศาลเป็นน้องชายของกิตติ อัครเศรณี อดีตผู้อำนวยการสร้างภาพยนตร์ชื่อดัง จบการศึกษาระดับมัธยมที่โรงเรียนวัดบวรนิเวศ โดยในขณะที่ศึกษาวัดบวรก็ได้รู้จักกับ แดง ไบเล่ และเคยยกพวกตีแถวสิบสามห้าง และจบด้านการแสดงที่โรงเรียนการกำกับการแสดง แผนกวิทยุโทรทัศน์ วอชิงตัน ดี.ซี. เริ่มทำงานที่สำนักข่าวสารอเมริกัน ก่อนจะเข้าไปคลุกคลีกับงานทั้งวิทยุ-โทรทัศน์ อาทิ วิทยุของการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ยังเคยเป็นโฆษกที่ช่อง 3 รวมทั้งเป็นนักแสดงอีกด้วย เริ่มงานกำกับการแสดงครั้งแรกในละครเรื่อง “สกาวเดือน” ออกอากาศทางช่อง 9 ส่วนการกำกับภาพยนตร์เรื่องแรกคือ “ฟ้าหลังฝน”
มีผลงานกำกับละครวิทยุกว่า 70 เรื่อง ละครโทรทัศน์กว่า 100 เรื่อง ภาพยนตร์กว่า 40 เรื่อง อาทิ มหาราชดำ, มนต์รักอสูร, รักประกาศิต, ละอองดาว, นางแมวป่า, ค่าของคน,พายุอารมณ์, ไฟรักอสูร, เลือดทมิฬ, อุ้งมือมาร และเพลงสุดท้าย
ในปี พ.ศ. 2544 ได้รับการติดต่อจากกร ทัพพะรังสี หัวหน้าพรรคชาติพัฒนา ให้กำกับภาพยนตร์อิงประวัติศาสตร์เรื่อ “ย่าโม” หรือท้าวสุรนารี แต่ยังไม่ทันสร้างก็ถูก วิจารณ์-กระแสต่อต้านจากประเทศลาวว่าภาพยนตร์เรื่องนี้อาจจะส่งผลกระทบต่อความสัมพันธ์ไทย-ลาว
สำหรับ พิศาล อัครเศรณี สมรสกับ นางสุดารักษ์ มีบุตร 4 คน ในจำนวนนี้ลูกชายเป็นผู้กำกับชื่อว่า อัครพล อัครเศรณี ชื่อเล่น โอ และเป็นนักแสดงหญิงชื่อดัง คือ พิยดา จุฑารัตนกุล ชื่อเล่น อ้อม
พิศาลเสียชีวิตเมื่อเวลาประมาณ 02:00 น. วันอังคาร ที่ 4 ธันวาคม พ.ศ. 2561 ด้วยอาการหัวใจล้มเหลว อายุ 73 ปี
หม่อมเจ้าชาตรีเฉลิม ยุคล • พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ยุคล / เปี๊ยก โปสเตอร์ • ชนะ คราประยูร • วิจิตร คุณาวุฒิ • ยุทธนา มุกดาสนิท • หม่อมเจ้าชาตรีเฉลิม ยุคล • เปี๊ยก โปสเตอร์ • หม่อมเจ้าชาตรีเฉลิม ยุคล • บัณฑิต ฤทธิ์ถกล • ชูชัย องอาจชัย • บัณฑิต ฤทธิ์ถกล • ราเชนทร์ ลิ้มตระกูล • หม่อมเจ้าชาตรีเฉลิม ยุคล • นนทรีย์ นิมิบุตร • ภิญโญ รู้ธรรม • นนทรีย์ นิมิบุตร • นนทรีย์ นิมิบุตร • จิระ มะลิกุล • คมกฤษ ตรีวิมล / ทรงยศ สุขมากอนันต์ / นิธิวัฒน์ ธราธร / วิชชพัชร์ โกจิ๋ว / วิทยา ทองอยู่ยง / อดิสรณ์ ตรีสิริเกษม • อิทธิสุนทร วิชัยลักษณ์ • จิระ มะลิกุล • เฉลิม วงค์พิมพ์ • ชูเกียรติ ศักดิ์วีระกุล • อาทิตย์ อัสสรัตน์ • ก้องเกียรติ โขมศิริ • อุรุพงศ์ รักษาสัตย์ • เป็นเอก รัตนเรือง • ชูเกียรติ ศักดิ์วีระกุล • คงเดช จาตุรันต์รัศมี • ลี ชาตะเมธีกุล • นวพล ธำรงรัตนฤทธิ์ • อโนชา สุวิชากรพงศ์
บัณฑิต ฤทธิ์ถกล • ยุทธนา มุกดาสนิท • บัณฑิต ฤทธิ์ถกล • อิทธิสุนทร วิชัยลักษณ์ • อุดม อุดมโรจน์ • นนทรีย์ นิมิบุตร • เป็นเอก รัตนเรือง • ออกไซด์ แปง / แดนนี่ แปง • บัณฑิต ฤทธิ์ถกล • จิระ มะลิกุล • เป็นเอก รัตนเรือง • อิทธิสุนทร วิชัยลักษณ์ • คงเดช จาตุรันต์รัศมี • ทรงยศ สุขมากอนันต์ • ชูเกียรติ ศักดิ์วีระกุล • อาทิตย์ อัสสรัตน์ • สมเกียรติ์ วิทุรานิช • อภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล • เป็นเอก รัตนเรือง • คงเดช จาตุรันต์รัศมี • คงเดช จาตุรันต์รัศมี • ยุทธเลิศ สิปปภาค • นวพล ธำรงรัตนฤทธิ์ • อโนชา สุวิชากรพงศ์
